در مسیر توسعه یک محصول گیاهپایه، مستندسازی نقشی حیاتی ایفا میکند. بدون وجود مدارک علمی، فنی، تولیدی و قانونی منسجم، هیچ نهاد نظارتی مجوز فعالیت، تولید یا توزیع محصول را صادر نخواهد کرد. این مقاله تلاش دارد تا با نگاهی جامع، فرآیند مستندسازی برای اخذ انواع مجوزها را برای تولیدکنندگان، پژوهشگران، سرمایهگذاران و دانشآموختگان حوزه گیاهان دارویی تبیین کند.
در مسیر توسعه یک محصول گیاهپایه، مستندسازی نقشی حیاتی ایفا میکند. بدون وجود مدارک علمی، فنی، تولیدی و قانونی منسجم، هیچ نهاد نظارتی مجوز فعالیت، تولید یا توزیع محصول را صادر نخواهد کرد. این مقاله تلاش دارد تا با نگاهی جامع، فرآیند مستندسازی برای اخذ انواع مجوزها را برای تولیدکنندگان، پژوهشگران، سرمایهگذاران و دانشآموختگان حوزه گیاهان دارویی تبیین کند.
در این صنعت، بسته به نوع فعالیت، اخذ مجوزهای زیر ضروری است:
مجوز تولید صنعتی یا کارگاهی از وزارت صمت یا جهاد کشاورزی
مجوز سازمان غذا و دارو برای محصولات دارویی، آرایشی و مکملها
مجوز GMP (Good Manufacturing Practice) برای تضمین کیفیت تولید
مجوز بستهبندی، صادرات و بهرهبرداری
مجوز ثبت محصول و برند
فرمولاسیون دقیق محصول
مستندات تحقیقاتی درباره اثربخشی، ایمنی و پایداری
نتایج آزمونهای آزمایشگاهی، کنترل کیفی و در صورت لزوم، کارآزمایی بالینی
منابع علمی معتبر و مقالات پشتیبان
نقشه فرآیند (Process Flow Diagram)
دستورالعملهای استاندارد عملیاتی (SOP)
مشخصات تجهیزات و مواد اولیه
مدارک کنترل کیفیت در مراحل مختلف تولید
اساسنامه شرکت، شناسه ملی، آگهی ثبت شرکت
مجوز مالکیت فکری (در صورت وجود فرمولاسیون انحصاری)
مدارک مرتبط با برند، نشان تجاری و طراحی بستهبندی
گزارشهای ارزیابی زیستمحیطی (EIA)
مستندات ایمنی مواد (MSDS)
طرحهای ایمنی پرسنل و شرایط نگهداری مواد
دقت و جامعیت: تمام دادهها باید دقیق، مستند و بر اساس واقعیت باشند.
قالببندی استاندارد: مستندات باید بر اساس فرمتهای مورد تأیید نهادهای مجوزدهنده تهیه شوند.
بروزرسانی منظم: هر تغییر در محصول یا فرآیند باید در مستندات اعمال شود.
یکپارچگی اطلاعات: مستندات علمی، تولیدی و حقوقی باید با هم سازگار باشند.
تیمهای تخصصی در شتابدهندهها و مراکز رشد میتوانند:
در تدوین مستندات علمی و فنی کمک کنند
شما را با الزامات سازمان غذا و دارو آشنا کنند
مستندسازی بر اساس استانداردهای GMP را آموزش دهند
در اخذ مجوز با ارتباطات موثر با دستگاههای ذیربط نقش کلیدی ایفا کنند
پس از ارسال مستندات:
سازمان مربوطه وارد فاز بررسی علمی و فنی میشود
در صورت وجود نواقص، اصلاحیه خواسته میشود
پس از تأیید نهایی، مجوز صادر میگردد
میانگین زمان بررسی ۱ تا ۳ ماه است، در صورت تکمیل بودن مدارک
مستندسازی، صرفاً یک الزام قانونی نیست، بلکه ابزاری برای افزایش اعتبار، جذب سرمایه و ورود به بازار است. هرچه مستندات دقیقتر و حرفهایتر باشد، احتمال موفقیت در اخذ مجوز بالاتر خواهد رفت. تولیدکنندگان و پژوهشگران باید از ابتدا با نگاه تجاریسازی، فرآیند مستندسازی را جدی بگیرند و از ظرفیتهای مشاوران و شتابدهندههای تخصصی بهره ببرند.