در دنیای امروز، انتقال فناوری از کشورهای توسعهیافته به کشورهای در حال توسعه، یکی از ابزارهای کلیدی برای شتاببخشی به رشد صنعتی و علمی محسوب میشود.
در دنیای امروز، انتقال فناوری از کشورهای توسعهیافته به کشورهای در حال توسعه، یکی از ابزارهای کلیدی برای شتاببخشی به رشد صنعتی و علمی محسوب میشود. این موضوع بهویژه در صنایع نوظهور مانند سلامت، داروهای گیاهی و زیستفناوری اهمیت ویژهای دارد. با این حال، مسیر انتقال فناوری همیشه هموار نیست و چالشهای متعددی در این فرآیند وجود دارد که در صورت نادیدهگرفتن آنها، میتوانند منجر به شکست پروژههای فناورانه شوند.
عدم بومیسازی مناسب
یکی از مهمترین چالشها، تطبیق فناوری وارداتی با نیازها و زیرساختهای داخلی است. در بسیاری موارد، فناوری پیشرفتهای وارد کشور میشود اما به دلیل نبود دانش فنی داخلی یا زیرساخت مناسب، استفاده مؤثر از آن امکانپذیر نیست.
تحریمها و محدودیتهای بینالمللی
در برخی کشورها از جمله ایران، تحریمهای بینالمللی باعث پیچیدهشدن مسیر انتقال فناوری شده و حتی امکان دریافت خدمات پس از فروش، قطعات یدکی یا بهروزرسانی نرمافزارها را محدود میکند.
اختلاف فرهنگی و ارتباطی با شرکای خارجی
اختلاف در زبان، فرهنگ کسبوکار و انتظارات فنی، باعث بروز سوءتفاهمهایی در مراحل مذاکره، اجرا و آموزش میشود که میتواند روند انتقال فناوری را مختل کند.
نبود آموزش و پشتیبانی فنی
انتقال صرف تجهیزات یا نرمافزار بدون انتقال دانش فنی و آموزش نیروهای متخصص، موجب وابستگی به شرکتهای خارجی و کاهش بهرهوری میشود.
نبود شتابدهندهها و نهادهای واسط تخصصی
در بسیاری از کشورها، شتابدهندهها و مراکز نوآوری به عنوان واسطهای کلیدی برای بومیسازی و پشتیبانی از انتقال فناوری عمل میکنند. نبود این نهادها یکی از عوامل شکست پروژههای فناورانه است.
ایجاد زیرساختهای فنی و علمی برای پشتیبانی از فناوریهای وارداتی
سرمایهگذاری در آموزش نیروی انسانی متخصص
استفاده از شتابدهندههای تخصصی برای تطبیق فناوری با بازار داخلی
ارتقاء سطح مذاکره بینالمللی از طریق آموزش زبان و مهارتهای نرم
توسعه همکاریهای منطقهای بهجای تمرکز صرف بر انتقال از غرب
انتقال فناوری، اگر همراه با دانش، تجربه و سیاستگذاری دقیق باشد، میتواند به رشد چشمگیر صنایع استراتژیک منجر شود. اما بدون توجه به چالشهای ذکر شده، این فرآیند نهتنها موفق نخواهد بود، بلکه منابع مالی و انسانی را نیز هدر خواهد داد. نقش شتابدهندههای تخصصی، دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان در این مسیر، غیرقابل انکار است.