بررسی دستورالعمل‌های سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای داروهای سنتی و گیاهی

مقدمه

در سال‌های اخیر، داروهای سنتی و گیاهی به عنوان یکی از ستون‌های مهم سلامت عمومی در بسیاری از کشورها مطرح شده‌اند. با توجه به رشد روزافزون استفاده از این داروها، نیاز به استانداردسازی، کنترل کیفیت و ارزیابی ایمنی آنها بیش از پیش احساس می‌شود. سازمان جهانی بهداشت (WHO) با تدوین مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و راهبردها تلاش کرده است تا مسیر توسعه علمی و بین‌المللی داروهای سنتی را هموار کند.

دستورالعمل‌های WHO چه اهدافی را دنبال می‌کنند؟

1. حفظ ایمنی بیماران در مصرف داروهای گیاهی

2. استانداردسازی فرآیند تولید، از کاشت گیاه تا استخراج و بسته‌بندی

3. کنترل کیفیت مواد اولیه و محصول نهایی

4. پیشگیری از مصرف نادرست یا همراه با عوارض

5. تسهیل فرآیند ثبت و صدور مجوز در کشورهای مختلف

6. حمایت از تحقیق و توسعه (R&D) در حوزه داروهای سنتی

نمونه‌هایی از دستورالعمل‌های مهم WHO

• راهنمای GACP (Good Agricultural and Collection Practices): توصیه‌هایی برای کشت و جمع‌آوری گیاهان دارویی

• دستورالعمل ارزیابی داروهای گیاهی (Assessment of Herbal Medicines)

• راهبرد جهانی طب سنتی (Traditional Medicine Strategy 2014–2023): برای تلفیق طب سنتی در نظام سلامت کشورها

• راهنمای مطالعات بالینی در طب سنتی (Clinical Research in Traditional Medicine)

اهمیت این دستورالعمل‌ها برای ایران و منطقه

کشورهایی مانند ایران با سابقه غنی در طب سنتی، برای ورود به بازارهای بین‌المللی نیازمند انطباق محصولات خود با الزامات بین‌المللی هستند. دستورالعمل‌های WHO به تولیدکنندگان، پژوهشگران و سیاست‌گذاران کمک می‌کنند تا بتوانند:

• فرآورده‌های قابل رقابت در بازار جهانی تولید کنند

• فرآیند اخذ مجوز صادرات را تسهیل کنند

• سلامت مصرف‌کنندگان داخلی را تضمین کنند

نتیجه‌گیری

شناخت و استفاده از دستورالعمل‌های WHO در زمینه داروهای سنتی، فرصتی برای ارتقای کیفیت، افزایش صادرات و اعتمادسازی جهانی است. مجموعه «پدیده گیاه» در این مسیر آماده همکاری و مشاوره با استارتاپ‌ها، تولیدکنندگان و مراکز علمی است.