تا چند سال پیش اکثر گیاهان دارویی به صورت خودرو در مراتع و کوهپایهها به چشم میخوردند و در ماههای فروردین و اردیبهشت مردم برای چیدن آنها دست به کار میشدند اما طی سالهای اخیر و با هجوم شهروندان به این مناطق و بیتوجهی در نحوه برداشت گیاهان، کار به جایی رسیده که برخی از این گونهها رو به انقراض رفتهاند. سمنان از جمله استان هایی است که گیاهان مرتعی خود را در حال نابودی میبیند.
به گزارش روابط عمومی مرکز توسعه فناوری پدیده گیاه به نقل از جام جم آنلاین، همه ساله با شروع فصل بهار و رویش گیاهان مرتعی در سطح مراتع و مناطق کوهستانی استان سمنان، متاسفانه افراد سودجو با دستبرد به طبیعت و برداشت بیرویه از گیاهان مرتعی خوراکی و دارویی اقدام به تخریب طبیعت میکنند. بر همین اساس نهفقط بهره برداران بومی، گیاهان دارویی را به شکل بیرویه و غیرعلمی جمعآوری میکنند بلکه در سالهای گذشته به وفور مشاهده شده که افراد سودجو از استانهای همجوار به سمنان رفته و با برداشت بیرویه برخی گیاهان دارویی، این گونهها را قربانی زیاده خواهی خود میکنند.
برداشت بی رویه گیاهان دارویی از مراتع، دشتها و کوهپایهها بهخصوص در سالهای اخیر که منابع طبیعی به خاطر خشکسالیهای مداوم دچار تنش شدید اکولوژیکی شده ، سبب آسیب رساندن به گیاهان دارویی، کاهش سطح و تراکم و در نهایت موجب خطر انقراض برخی گونههای ارزشمند گیاهی نظیر باریجه، ریواس، آنغوزه، کنگر، متکا، زرشک وحشی، زیره کوهی، چلم، آویشن، کرفس کوهی، موسیر کوهی، قارچ ترافل، میوههای درختان جنگلی و... شده است.
در همین رابطه رئیس اداره حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان با بیان اینکه مسلما این گیاهان مرتعی در عرصههای منابع طبیعی، هیچگاه برای مباحث صنعتی کشت نشدهاند که به میزان زیاد برداشت انجام شود، به بحث ترسیب کربن که توسط این گیاهان انجام میشود اشاره کرده و میگوید: در حال حاضر گرم شدن کره زمین بزرگترین معضل در جهان محسوب میشود و ما با از بین بردن این گیاهان مرتعی که اصلیترین تاثیر را در ترسیب کربن و از بین بردن گازهای گلخانهای دارند، عمر کرهزمین را کاهش میدهیم.
حمیدرضا عبدوس ادامه میدهد: گستردگی جغرافیایی استان سمنان، تنوع آبوهوایی کمنظیری را رقم زده است. مناطقی کاملا کوهستانی و جنگلهای سرسبز، تپههای شنی و مناطق کاملا خشک کویری نمونههایی از اقلیمهای متفاوت آبوهوایی در استان سمنان هستند که تحتتاثیر همین اقلیمهای متفاوت، گیاهان دارویی استان سمنان نیز تنوع جالبی دارند. طبق آمار منتشر شده، از ۳۰۰۰ گونه گیاهی که در استان سمنان شناسایی شده بیش از ۱۳۰گونه این گیاهان از خواص دارویی برخوردار است».
وی تصریح کرد: اخیرا در سطح شهرها مشاهده شده حجم زیادی از گیاهان دارویی جمع آوری شده از عرصههای منابع طبیعی که در خطر انقراض بوده به صورت گسترده در سطح شهرها و روستاها عرضه میشود که به استناد ماده ۲۵ مکرر الحاقی به «قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز» مصوب ۱۴۰۰.۱۱.۱۰حمل، عرضه، خرید، فروش، نگهداری، اقدام برای خروج یا خارج کردن محصولات و فرآوردههای مرتعی و جنگلی ممنوع بوده و با متخلفان بهشدت برخوردمیشود.»
نیازمند همراهی مردم هستیم
طی سالهای اخیر بهخاطر برداشت بیرویه و همچنین خشکسالیهای مداوم، منابع طبیعی سمنان دچار تنش شدید اکولوژیکی شده که کاهش سطح و تراکم گیاهان دارویی و در نهایت خطر انقراض برخی گونههای ارزشمند را به همراه دارد.
رئیس اداره حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان با تاکید بر لزوم مشارکت و همکاری مردم، از سمنانیها میخواهد به منظور حفظ و توسعه رویشگاههای این گیاهان ارزشمندی از هرگونه برداشت غیر مجاز خودداری کنید.
عبدوس میگوید بهرهبرداری از گیاهان دارویی برای افراد محلی تا مقدار دو کیلوگرم مجاز است و بهرهبرداری بیش از دوکیلوگرم، بدون مجوز قانونی ممنوع بوده و با افراد خاطی برخورد قانونی صورت میگیرد و متخلفان به مراجع قضایی معرفی خواهندکرد.
وی ادامه میدهد: «به سبب وسعت عرصههای منابع طبیعی و کمبود نیرو برای برخورد با این قبیل اقدامات، باید مردم محلی و بهویژه شوراها و روستاییان گرامی از فعالیت این افراد جلوگیری کنند و به محض مشاهده به یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی وآبخیزداری استان سمنان اطلاع دهد.