به گزارش روابط عمومی مرکز توسعه فناوری پدیده گیاه به نقل از به نقل از خبرگزاری فارس، منظره‌ای دیدنیست وقتی با یک چوب بلند برتن شاخه‌ها می‌زنند تا شیرینی از آسمان ببارد. انگار ریزش این میوه‌های شیرین کوچک، از لابه‌لای شاخ و برگ درختان قدیمی و سربه فلک کشیده توت، همان چیزی است که باعث می‌شود موقع خوردن توت، حقش به خوبی ادا شود. قطعا خواندن این گزارش کاربردی در مورد خواص توت، با «حامد راستین صدر»؛ محقق و مدرس طب ایرانی اسلامی، شیرینی خوردنش را برایتان لذّت بخش‌تر خواهد کرد.

بدن ما چهار کیفیت دارد و نُه مزاج
در همان ابتدای گزارش، در پاسخ به اینکه مصرف توت برای کدام مزاج توصیه می‌شود و برای کدام مزاج احتیاط مصرف دارد، ایشان نکات دقیقی را در توضیح کیفیت بدن، مزاج بدن و اشتباه رایج در این مورد می‌دهند که دانستنش خالی از لطف نیست. محقق و مدرس طب ایرانی اسلامی می‌گوید: «اشتباه رایج هست که می‌گوییم بدن چهار مزاج دارد، در واقع بدن ما چهار کیفیت دارد: گرمی، سردی، خشکی و تری. این چهار کیفیت می‌توانند نُه مزاج را بسازند. مزاج مفرد و مزاج مُرکّب. بنابراین چهار مزاج مفرد گرم، سرد، خشک و‌تر و چهار مزاج مرکب گرم و خشک، گرم و‌تر، سرد و خشک، سرد و‌تر داریم و مزاج معتدل هم مزاج نُهم هست.
خود این مزاج‌ها در یک بدن می‌توانند ترکیب شوند. باید دقت کنیم که هر عضو بدن می‌تواند یک مزاج داشته باشد و برآیند کلی آن می‌شود مزاج صِحّه‌ی آن آدم. برای همین هر فرد باید ضعیف‌ترین عضو بدنش را در نظر بگیرد و حفظُ الصِّحِه بدنش را روی آن تنظیم کند. اما حکما برای حفظ الصحه همه مزاج‌ها به صورت عمومی هم مواردی گفته‌اند، مثل خواب سرشب، ورزش، کم خوری، پرهیز از غذاهای مانده، خراب و صنعتی، پرهیز از مصرف زیاد دارو. تنفس هوای خوب، حفظ آرامش حالات روحی. این‌ها حفظ الصحه همه مزاج‌ها در هر حالتی هست.»

برجسته‌ترین ویژگی توت
راستین صدر همچنین می‌گوید: «در مورد خواص توت سفید که گرم و‌ تر هم است، آنچه حکما بیشتر از همه مطرح کرده‌اند، غذاییَت توت هست یعنی ارزش غذایی توت سفید و اینکه خِلط دَم صالح و خون صافیِ صالحی از توت تولید می‌شود که قابلیت اینکه تبدیل به اعضای مختلف بشود، قابلیت اینکه تبدیل به انرژی یا اصطلاحا بدل ما یتحلل« تغذیه سلولی» شود را دارد. اینها برجسته‌ترین ویژگی توت سفید هست. تصفیه خون هم از خواص دیگر توت هست. البته این مورد در مورد مصرف کم توت صدق می‌کند چون مصرف زیاد توت با توجه به اینکه خلط دم زیادی تولید می‌کند، در برخی افراد مستعد می‌تواند موجب غلظت خون هم شود. توت را به صورت خشک شده هم می‌توان استفاده کرد، البته باید سوخت و ساز هم بالا باشد، برای افراد یکجانشین که انرژی زیادی مصرف نمی‌کنند، چون خلط دم زیادی می‌سازد این‌ها ممکن است که عوارض اِمتلاء دَم برایشان پیش بیاید.»

چگونه توت خشک خوب درست کنیم؟
حتی اگر در چند روز باقی مانده از فصل توت، موفق به خوردن توت نشدید، باز هم از بهره بردن از این کوچک پُرخاصیت نا امید نشوید. چون در هر فصلی توت خشک شده خوب، برای خرید می‌توانید پیدا کنید. ارزش غذایی‌اش هم که طبق صحبت‌های کارشناس این گزارش، حتی از توت تازه خیلی بیشتر است. ایشان می‌گوید: «توت خشک ارزش غذایی آن از توت تازه خیلی بیشتر است، مثل انجیر خشک، مثل کشمش که خشک شده انگور هست. این‌ها غذاییت‌شان نسبت به تازه‌شان بیشتر است، یعنی خلط بیشتری از خشک این‌ها تولید می‌شود. در اصطلاح طبی می‌گویند «کثیر الغذاتر» هستند.
توت خشک برای مدرسه بچه‌ها حتما از بهترین غذاهاست. توت خشک در کنار نخودچی و کشمش، در کنار انجیر خشک، از بهترین خوراکی‌ها برای مدرسه بچه هاست، هم انرژی خوبی می‌دهد و هم اوضاع مغزیشان را تقویت می‌کند. خشک‌شدن توت باید حتما در سایه باشد و آفتاب مستقیم نخورد، ترجیحا باد گرم به آن بخورد، بهتر است توت‌ها را روی یک توری پهن کنید که از زیر بسته نباشد و زیر آن هم هوا بچرخد و به آن هوا برسد، چون زیر آن بسته باشد باعث خرابی توت می‌شود، گهگاهی هم توت‌ها را یک جابجایی کنید که هوای گرم به تمام نقاط توت‌ها به صورت یکنواخت برسد، این بهترین حالت خشک کردن توت هست و ماندگاری بالایی هم دارد.»

احتیاط در مصرف توت سفید برای چه کسانی هست؟
قطعا توت هم از قاعده «که هر چیزی بجای خویش نیکوست» مستثنا نیست. ادامه صحبت‌های کارشناس این گزارش به خوبی بیانگر این قاعده است: «بعضی افراد هم باید در خوردن توت سفید احتیاط کنند. احتیاط در مصرف برای کسانی هست که غلظت خون دارند یا اِمتلاء دموی دارند. این‌ها بهتر است توت سفید استفاده نکنند چون حجم خون را در این‌ها بیشتر می‌کند. حتی اینکه رایج شده می‌گویند؛ توت سفید برای دیابتی‌ها بدون ضرر است، سند درستی ندارد و افراد دیابتی هم بهتر است در مصرف توت احتیاط کنند، چون قند را حتما بالا می‌برد. »

فرق توت قرمز با توت سفید چیست؟
خدارا شکر درخت‌های توت سفید و توت قرمز هم که در نقاط بسیاری از ایران، در حاشیه کوچه‌ها و خیابان‌ها و جاهای عمومی به چشم می‌آید، کافیست اراده کنید و البته با یک حال خوب برای میل کردن، به سمتشان بروید و از این لذت برخوردار شوید. این را هم که نمی‌شود، انکار کرد که بیشتر از نیمی از لذت خوشمزه‌جات، در داشتن حال خوب موقع خوردن منظور مورد نظر است. آن قدر که با رعایت این نکته می‌شود از توت قرمز ترش به عنوان شیرین‌ترین خوردنی دنیا یاد کرد.
دوستی می‌گفت در دوران عقدشان، با جناب همسر، دانشجوی دانشگاهی بودند که پر بود از درختان توت قرمز ترش. می‌گفت چه ظهرهایی که همسرم از درخت توت قرمز بزرگ استتار شده در بین درختان بزرگ دیگر بالا می‌رفت و توت‌های قرمز آبدار ترش را دستچین می‌کرد و می‌انداخت در یک کاسه‌ی پر از آب خنک و بعد می‌نشستیم و باهم می‌خوردیم. می‌گفت هنوز هم بعد از گذشت چندین سال، هربار این خاطره را در ذهنم مرور می‌کنم، دهانم پر می‌شود از شیرینی همان توت‌های ترش آن روزها.
محقق و مدرس طب ایرانی اسلامی درباره خواص توت قرمز می‌گوید: «فرق توت سفید و قرمز این است که توت سفید ارزش غذایی بیشتری دارد و توت قرمز مخصوصا اگر به سمت ترشی برود، ارزش دارویی بیشتری دارد. شاه توت می‌تواند یک مُصفّای درجه یک برای خون باشد. یعنی به شدت خون را تصفیه می‌کند. همان طوری که در مورد توت سفید، تولید خلط دم را می‌توانیم برجسته‌تر بدانیم در مورد شاه‌توت یا توت قرمز هم این تصفیه خون در آن برجسته‌تر هست.»