به گزارش روابط عمومی مرکز توسعه فناوری پدیده گیاه به نقل از وب‌سایت بازار، در حالی که بازار جهانی انواع گیاهان دارویی پویا است به گفته کارشناسان در اروپا و آسیای شرقی بیشترین رونق بازار در جریان است. در واقع بر اساس آنچه سایت آماری تحلیلی Fact.Mr اخیرا منتشرکرده است در دروه شیوع همه گیری کرونا تقاضای جهانی برای محصولات و فرآورده های گیاهی روندی افزایشی به خود گرفته است.

ارزش ۱۵۲ میلیارد دلاری بازار جهانی گیاهان دارویی
به طوری که در سال ۲۰۲۱ -۲۰۲۲ ارزش بازار جهانی انواع گیاهان دارویی به حدود ۱۵۲ میلیارد دلار رسیده است. این در حالی است که پیش بینی می شود اندازه بازار جهانی گیاهان دارویی تا سال ۲۰۳۰ به میزان ۸.۵ درصد رشد داشته باشد.
ایران نیز یکی از کشورهای دارای گیاهان دارویی و گفته می شود تنوع گیاهان کشور به ۵ هزار گونه می رسد. با این وجود یکی از مسائل مطرح در خصوص گیاهان دارویی بحث خام فروشی آن است که انتقادات بسیاری در مورد آن وجود دارد. این در شرایطی است که طی سال های اخیر، تاسیس و راه اندازی پالایشگاه های گیاهان دارویی در راستای فرآوری و تولید در دست اقدام است و می توان امیدوار بود محصولاتی با ارزش افزوده بالا بیش از گذشته در این حوزه تولید شود. با این وجود تولید کننده های بسیاری در کشور توانسته اند فرآورده های مختلفی از گیاهان دارویی تولید و در بازار داخل عرضه کنند اگرچه در مسیر تولید و بخش بازار نیز همانند دیگر محصولات تولیدی دارای چالش و موانعی هستند.
گلبهار محسنی، مدیر عامل یک شرکت تولید کننده انواع چای و دمنوش به صورت تی بگ و با بسته بندی هایی برگرفته از شکل و شمایل کندوی زنبور عسل است که می گوید: در این حوزه انتظار تولید کننده ها از بخش دولتی حمایت های مالی، زیرساختی و راه اندازی شبکه های بازاریابی است تا کار تولید و فروش برای تولید کننده ها به خصوص تولید کننده هایی که تازه وارد این حوزه می شوند تسهیل گردد.

ارائه محصولات با بسته بندی های متفاوت؛ ترفندی برای داشتن سهم بیشتر از بازار
محسنی در خصوص وضعیت تولید و شرایط تامین انواع گیاهان دارویی به عنوان پایه تولید چای و دمنوش های تولیدی مجموعه خود نیز به بازار می گوید: شرایط تولید نسبتا خوب است و از نظر تامین مواد اولیه نیز باید گفت ما هر گیاه را از یک منطقه کشور و از یک کشاورز خاص تهیه می کنیم و تمرکز اصلی ما روی تامین ماده با کیفیت بالا است.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که برای باقی ماندن در بازار و داشتن سهم از بازار انواع فرآورده های گیاهان دارویی چه راهکارهایی دارید نیز می گوید: در وهله اول برای رقابت در بازار ما روی بسته بندی کار کرده ایم که متفاوت از محسولات مشابه و به اصطلاح به صورت کادویی و شش ضلعی است.
محسنی افزود: از سوی دیگر روی کیفیت محصولات بسیار کار کرده ایم و از منظر قیمتی هم سعی کرده ایم قیمت را مناسب نگه داریم. ضمن اینکه در راستای آسیب نزدن به محیط زیست هم در بسته بندی ها از پلاستیک کمتر استفاده می کنیم و به اصطلاح از بسته های سلامت برای محصولات خود استفاده می کنیم.

کشورهای حوزه خلیج فارس؛ بازار هدفی مستعد برای دمنوش های گیاهی
بر اساس این گزارش از اصلی ترین اهداف پشت تولید فرآورده های محصولات کشاورزی در بخش های مختلف در واقع جلوگیری از خام فروشی است به طوری که با ارائه فرآورده های متنوع عایدی قابل توجهی برای بهره برداران بخش مهیا می شود. چرا که در این صورت است که می توان از صادرات این محصولات ارز آوری قابل توجهی رقم زد.
محسنی در این خصوص نیز اظهار می دارد: بازار هدف محصولات ما داخلی و خارجی است که برای ارسال به بازارهای خارجی اقدامات اولیه انجام شده و مذاکرات در حال پیگیری است تا بتوانیم به کل دنیا صادر کنیم. البته برای شروع صادرات، کشورهای حاشیه خلیج فارس را مد نظر داریم.
وی همچنین در خصوص آینده ای که می توان برای این حوزه کاری پیش بینی کرد نیز گفت: به نظر بنده به صورت کلی گیاهان دارویی بازار خوبی خواهند داشت به خصوص اینکه در ایران بیش از ۵ هزار گونه گیاه دارویی داریم که در صنایع مختلف استفاده می شود. از سوی دیگر استقبال نسبت به استفاده از گیاهان دارویی بسیار بالا است و لذا چشم انداز خوبی برای این صنعت می توان متصور شد به خصوص اینکه دنیا به سمت ارگانیک بودن و محصولات طبیعی در حال حرکت است.

عدم دسترسی به گیاهان دارویی ممتاز در تمام طول سال
بر اساس این گزارش بازار داخلی گیاهان دارویی شرایط خاص خود را دارد و جدای از گیاهان دارویی وارداتی که وابستگی مستقیمی به نوسانات نرخ ارز دارد، گیاهان دارویی داخلی نیز دستخوش یکسری تحولات از جمله تغییرات اقلیمی است. به طوری که طی سال های اخیر با وقوع خشکسالی ها شرایط تولید برای برخی گیاهان خودرو و وحشی تغییر کرده است و در برخی مواقع کاهش تولید رقم خورده است. با این وجود «بهناز عاملی» دیگر فعال حوزه فرآورده های گیاهان دارویی معتقد است خشکسالی هنوز به میزانی نبوده که تولید کننده های این بخش را در تامین مواد اولیه دچار بحران کند.
عاملی به بازار می گوید: با این وجود همواره تولید با سختی های فراوان همراه است و کارآفرینی به نوعی مواجه شدن با چالش ها است. لذا برای ما تولید کننده ها تامین مواد اولیه ناب و ممتاز معمولا دشوار است.
او می افزاید: تولید محصولات با کیفیت بالا مستلزم دسترسی داشتن به مواد اولیه ناب است با این وجود در فصول مختلف یکسری گیاهان دارویی، به عنوان مواد اولیه این صنعت، با کیفیتی که مد نظر ما است موجود نیست.
عاملی ادامه می دهد: به عنوان مثال تنها در ماه های مشخصی از سال می توانیم زعفران اعلا داشته باشیم و چالش ما یافتن بهره برداران و کشاورزانی هستند که می خواهیم از آنها مواد اولیه با کیفیت بالا تهیه کنیم.