به گزارش روابط عمومی مرکز توسعه فناوری پدیده گیاه به نقل از وب‌سایت بازار، فعالان بخش کشاورزی معتقدند که زعفران می تواند با ارزش افزوده بالایی که دارد راهکاری برای رفع مشکلات خشکسالی و کشاورزی اصفهان باشد؛ زعفران نسبت به کم آبی مقاوم تر از بسیاری از محصولات کشاورزی است و همین باعث شده که بسیاری از کشاورزان این محصول را به جای محصولات آب بر انتخاب کنند.
این محصول صادراتی مهم که لقب طلای سرخ ایران را دارد اکثرا در خراسان کشت می شود اما به گفته کارشناسان زعفران اصفهان بسیار با ارزش‌ تر و با کیفیت تر از خراسان است.
اما در عین حال اگر بخواهیم در اصفهان سطح زیر کشت مناسبی برای زعفران داشته باشیم باید زمینه و زیرساخت های صادراتی مناسبی را هم با حذف موانع و سرمایه گذاری مناسب برای کشت این محصول ارزشمند ایجاد کنیم.

زعفران اصفهان در رقابت با خراسان
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان، در گفت و گو با بازار با اشاره به اینکه شهرستان‌ های اصفهان، کاشان، نطنز، نجف‌ آباد، تیران و کرون، شاهین‌ شهر، نائین، اردستان و میمه از مهم‌ ترین تولیدکنندگان زعفران در استان به شمار می‌ آیند، اظهار کرد: در میان آن‌ ها زعفران کاشان و نطنز از مرغوبیت زیادی برخوردار است و قابل رقابت با زعفران خراسان است. اکنون نیز مازاد زعفران تولید اصفهان به خراسان صادر می‌ شود و در چند سال گذشته کشاورزانی که به ویژه منابع آبی محدود دارند از کشت‌ های جایگزین و کم آب بر مانند زعفران، گل محمدی، زرشک و پسته استقبال خوبی کرده‌ اند.
احمدرضا رئیس زاده، روند پرداخت تسهیلات دولتی در طی چند سال اخیر برای توسعه کشت گیاهان دارویی را مطلوب دانست و تصریح کرد: اینکه دولت تسهیلات کم بهره را برای تولید گیاهان دارویی در اختیار کشاورزان بگذارد می تواند نویدی باشد برای توسعه بیشتر کشت این گیاهان و به خصوص زعفران که دارای ارزش افزوده بالایی است.
وی افزود: البته آموزش و برنامه‌ های ترویجی بسیاری در زمینه کشت گیاهان دارویی و محصولات کم آب بر نیز خود می تواند مشوقی برای تغییر الگوی کشت باشد.
رئیس زاده با اشاره به نبود آمار صادرات زعفران استان گفت: زعفران به طور عمده از دیگر استان‌ ها صادر می‌ شود و باید برای قطع دست دلالان از این بازار اقدامات جدی صورت گیرد.
وی ادامه داد: برای صادرات بهتر زعفران نیازمند اصلاح چرخه صادراتی و موانع قانونی هستیم این در حالیست که با افزایش قیمت دلار، کشاورز ضرر می کند چرا که واسطه ها زعفران را به ریال از کشاورز می خرند و به دلار می فروشند.
وی افزود: با تمام اینها گیاه زعفران نیاز کمی ‌به آب دارد و نسبت به هزینه‌ هایی که برای کاشت و برداشت آن انجام می‌ شود ارزش اقتصادی زیادی دارد. بنابراین سازگاری شرایط رشد گیاه زعفران با شرایط کم‌ آبی استان باعث شده است کشاورزانی که قادر به تقبل هزینه‌ های کشت این محصول هستند، استقبال خوبی از این محصول کنند و در کل کشت آن در اصفهان نسبت به سال‌ های گذشته توسعه قابل قبولی داشته است.
در این زمینه یک کارشناس کشاورزی نیز با اظهار تاسف از اینکه نسبت به کشت این محصول ارزآور آن طور که باید و شاید همت نکرده ایم، به بازار گفت: در کنار این موضوع در زمینه بسته بندی محصول نیز دقت لازم را نداریم، گفت: کشورهای رقیب تلاش می کنند که بازار زعفران ما را بگیرند.
احمد متولیان، با اشاره به اینکه اصفهان خاک و آب و هوای مناسب برای کشت این محصول دارد، تصریح کرد: پاشنه آشیل ما بسته بندی است که اگر بتوانیم در این رابطه جدیت بیشتری به خرج بدهیم و با روزآوری بسته بندی هایمان مطابق سلایق کشورهای دیگر عمل کنیم می توانیم ارزآوری مناسبی داشته باشیم و از طریق صادرات بیشتر در اقتصاد اصفهان تحول ایجاد کنیم.

بسته‌بندی حلقه مفقوده زعفران
این کارشناس ادامه داد: در زمینه این محصول ارزآور، به خوبی سرمایه گذاری نکرده ایم، این در حالی است که بخشی از کیفیت محصول به نوع آب و هوا و حاصلخیزی خاک بر می گردد و این شرایط در کشورمان فراهم است اما کیفیت ضعیف بسته بندی این محصول در مقایسه با دنیا باعث شده که رقبا از ما جلو بزنند.
متولیان تاکید کرد: باید با جذب سرمایه گذاران، زیرساخت های فرآوری و بسته بندی مناسب هم ایجاد شود. با توجه به اینکه مدت‌هاست بحران آب، گرم شدن هوا و تغییرات اقلیمی بر سایر مناطق کشور حاکم شده و به چالشی اساسی برای مردم به‌ خصوص فعالان بخش کشاورزی تبدیل شده است. از این رو این بخش همواره درصدد یافتن راهکارهایی برای غلبه بر این مشکلات بوده‌ اند.
یکی از این راه‌حل‌ها روی آوردن به کشت محصولاتی جایگزین چون زعفران است که نسبت به کم‌ آبی مقاوم‌ تر هستند.
حال با توجه به این که اصفهان هم از استان‌ هایی است که در این سال‫ها گرفتار خشکسالی شده است، کشاورزان می‌ توانند کشت این محصول را جایگزین بسیاری از محصولاتی کنند که نیازمند آب فراوان هستند. در واقع با توجه به مشکل کم‌ آبی و پایین رفتن سطح آب‌ های زیرزمینی، زعفران محصول بسیار مناسبی است که کشاورزان منطقه می‌ توانند با تغییر الگوی کشت، این محصول باارزش و گران‌ قیمت را پرورش دهند.
این کارشناس افزود: نیاز کم این محصول به آب، در مناطقی مانند اصفهان که سطح آب آن به پایین‌ ترین میزان خود رسیده است می تواند بهترین راهکار برای خشکسالی باشد و واقعیت آن است که با وجود بحران آب، نیاز به تغییر الگوی کشت و جایگزینی محصولات کم‌ مصرف آب به‌ جای محصولات پرمصرف وجود دارد بنابراین زعفران یکی از بهترین محصولات جایگزین به شمار می‌ رود.

توسعه کشت زعفران و ارزآوری بیشتر
در حال حاضر استان اصفهان با بیش از هزار و ۵۰۰ هکتار، اراضی زیر کشت زعفران به عنوان چهارمین استان پیشرو در کشت این محصول مطرح است و هر سال میزان برداشت زعفران در اراضی زیر کشت این محصول افزایش پیدا می کند و پیش بینی می‌ شود روند افزایش سطح کشت طلای سرخ در اصفهان به طور سالانه ادامه پیدا کند.
یک کشاورز زعفران‌ کار در شهرستان زرین شهر در این ارتباط به خبرنگار بازار گفت: بسیاری از کشاورزان در نقاط مختلف استان، به جای کاشت دیگر محصولات، اقدام به کاشت زعفران کرده اند چرا که این گیاه آب کمی می خواهد و بنابراین با وجود خشکسالی هزینه های کاشت و برداشت آن ارزش اقتصادی پیدا می کند.
محمد رنجبر، با اشاره به اینکه زمین های کشاورزی اصفهان قابلیت کاشت زعفران را دارد، تصریح کرد: همخوانی شرایط رشد گیاه زعفران با شرایط کم‌ آبی استان باعث شده کشاورزان تشویق به کشت این گیاه شوند.
این کشاورز اصفهانی بیان کرد: البته کشت زعفران در همه جای اصفهان امکانپذیر نیست اما در مناطقی که کاشته می شود مرغوبیت بالایی داشته و به همین دلیل اصفهان می تواند در این زمینه حرفی برای گفتن داشته باشد.

قاچاق چمدانی به زعفران اصفهان ضربه می زند
هم اکنون استان اصفهان سهم پنج درصدی از تولید زعفران را در کشور به خود اختصاص داده است و با این میزان از تولید فعلاً صادرات مستقیم از اصفهان به کشورهای خارجی وجود ندارد اما با توجه به موقعیت جغرافیایی اصفهان می توان امیدوار بود که با توسعه بیشتر کشت این گیاه در اصفهان صادرات نیز در این زمینه در این استان به شکل مستقیم انجام شود.
با این وجود بسیاری از مسئولان بر این باورند که در شرایط فعلی موانع و مشکلات سد راه صادرات، علاوه بر کمرنگ کردن سرخی زعفران، منجر به تجارت چمدانی و قاچاق محصول به بازارهای هدف هم می شود و با استمرار این روند آینده تولید طلای سرخ در معرض خطر قرار می گیرد و به نام و کام دیگر کشورها به فروش می رسد.