به گزارش روابط عمومی مرکز توسعه فناوری پدیده گیاه به نقل از خبرگزاری ایمنا، بهنام یوسفیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، درباره زیره سیاه از خانواده جعفری (چتریان) اظهار کرد: زیره رومی، شاه‌زیره و کمون نام‌های دیگر زیره سیاه بوده، زمان گلدهی این گیاه اردیبهشت و خردادماه و زمان برداشت آن تیر و مرداد (سال دوم) است.

وی افزود: زیره سیاه گیاهی با طبیعت بسیار گرم و خشک، دو ساله با ریشه عمیق، ساقه کوتاه، برگ‌های دندانه‌دار و گل آذین چتر مرکب است و گل‌های آن به رنگ سفید یا صورتی و تمام گیاه معطر است.

این متخصص طب سنتی تصریح کرد: زیره در اروپا و آسیا به طور خودرو می‌روید یا آن را کشت می‌کنند، این گیاه از قدیم چه به دلیل دارا بودن عطر خاص آن و چه به دلیل دارا بودن خاصیت هضم‌کنندگی، مورد توجه مردم بوده است.

وی ادامه داد: غنچه‌های رسیده یا تمام گیاه را برای مصارف دارویی جمع‌آوری و خشک می‌کنند، سپس آن را می‌کوبند و پاک می‌کنند؛ در کشت صنعتی این کار را به طور مکانیکی انجام می‌دهند، میوه‌ها باید به صورت کامل خشک و نگهداری شود زیرا محتوی اسانس روغنی است که این اسانس دارای کارون لیمونن است.

یوسفیان اضافه کرد: این گیاه محتوی آلبومین‌ها، نشاسته، قند، تانن‌ها و روغن است که فعالیت دستگاه گوارش را تحریک می‌کند، تشنج عضلات صاف را کاهش می‌دهد و از تشکیل گاز معده جلوگیری می‌کند. این میوه‌ها میکروارگانیسم‌های مضر را دفع و از ازدیاد انگل‌های روده‌ای نیز جلوگیری می‌کند.

وی گفت: زیره سیاه را به صورت خرد شده، پودر یا خود میوه به صورت کامل به مقدار ۰.۵ تا یک گرم در روز می‌توان جوید. برای تهیه دم‌کرده آن دو قاشق مرباخوری از میوه خردشده را برای هر فنجان آب مصرف می‌کنند و دو تا سه فنجان در روز می‌نوشند.

این متخصص طب سنتی افزود: زیره ترشح غدد شیری را تحریک می‌کند، اسانس زیره را به مقدار یک تا سه قطره روی یک حبه قند می‌ریزند و مصرف می‌کنند، مصرف بیش از حد این گیاه برای کبد، کلیه‌ها و ریه مضر است، زیره در صنایع غذایی به مقدار زیاد به کار می‌رود.

وی اظهار کرد: پودر کارمیناتیف، شیرافزا، کاراوی میکسچر و پودر کارامین از جمله فرآورده‌های موجود زیره سیاه در بازار است. گونه‌های دیگر زیره، زیره سبز با نام علمی Cumin cyminum و زیره کرمان با نام علمی Bunium persicum است.

یوسفیان خاطرنشان کرد: زیره سبز حاوی اسانس (پاراسیمول، آلفا و بتا پی نن، اوژنول، میرسن) موسیلاژ، پروتئین و رزین است و دارای خواص ضدنفخ، ضدتشنج و صرع، مقوی معده، مدر، بادشکن، قاعده‌آور، معرق دفع گاز معده و رفع ترشحات زنانه است.

وی افزود: زیره کرمان حاوی اسانس (میرسن، گاماترپینین و مقدار کارون ناچیز است) و خواص درمانی آن ضدنفخ، کمک به هضم غذا، درمان سوء هاضمه و نفخ کودکان و شیرافزایی است. مصرف طولانی‌مدت زیره کرمان یا عرق آن به عنوان داروی لاغرکننده توصیه شده است. زیره کرمان از نظر خواص شبیه زیره سیاه اما با اثرات خفیف‌تر است و شیوه استفاده این دو گونه زیره مشابه زیره سیاه است.