به گزارش روابط عمومی مرکز توسعه فناوری پدیده گیاه به نقل از خبرنگار ایرنا، کشت گیاهان دارویی در همه نقاط جهان از اهمیت بالایی برخوردار است و با وجود رشد و توسعه علوم مختلف از جمله داروسازی، گیاهان دارویی همچنان اهمیت خود را حفظ کرده اند و نه تنها تولید و مصرف آنها کاهش نیافته است بلکه همچنان مصرف بالایی دارند.

هرچند در مقاطعی با افزایش تولید داروهای شیمیایی و آزمایشگاهی رغبت به تولید و مصرف داروهای گیاهی کمتر شد اما با گذشت زمان اهمیت این گیاهان همچنان به جایگاه اصلی خود بازگشته است و نقش شفابخشی و درمانی خود را ایفا می‌کنند و به مرور زمان اثربخشی بیشتر آنها مطالعه، شناسایی و برای عموم مردم معرفی می شود.
در میان این گیاهان دارویی، گل محمدی به دلیل خواص درمانی و شفابخشی متعددی که در منابع علمی معتبر بر اساس مطالعات و پژوهش های علمی به آن تاکید شده جزو یکی از گیاهان دارویی ارزشمند معرفی شده است.
خواصی همچون آرامش دهندگی، ضد افسردگی، تقویت کننده قلب و عروق، کاهنده التهابات بدن، ضد میکروبی بودن و خاصیت آنتی اکسیدانی آن این گیاه را در زمره یکی از پرطرفدارترین و پرمصرفترین گیاهان دارویی قرار داده است.
همچنین اسانس این گیاه نیز به جهت استفاده در صنعت عطرسازی و صنایع آرایشی و بهداشتی رتبه برتر خود را در ارزآوری حفظ کرده است.
در استان زنجان نیز با وجود کشت این گیاه از سالیان بسیار دور و مصرف آن در صنایع غذایی و دارویی، طی سالهای اخیر رغبت بیشتری برای کشت گل محمدی ایجاد شده است.

خبرنگار ایرنا برای اطلاع از دلایل تمایل کشاورزان به کاشت گل محمدی و وضعیت کشت آن در استان با فرزانه پارسه کارشناس جهاد کشاورزی استان زنجان گفت و گو کرده است.

ایرنا: کشت گل محمدی در استان زنجان نسبت به کشور در چه وضعیتی قرار دارد و مزیت نسبی کشت این گیاه چیست؟

پارسه: در زمان حاضر گل محمدی در تمامی شهرستانهای استان در حال کشت است.
این گل جزو گیاهان دارویی بسیار با اهمیت و ارزشمند است که بعد از زعفران بیشترین سطح زیر کشت گیاهان دارویی را در کشور به خود اختصاص داده است.
در استان زنجان نیز توسعه سطح زیر کشت این گیاه یک ساله و چند ساله بسیار مورد توجه کشاورزان قرار گرفته است به طوریکه بیشترین سطح زیر کشت گیاهان دارویی را گل محمدی دارد.
کشت این گیاه، مزیت های فراوانی دارد چراکه از جمله گیاهانی است که نسبت به شرایط آب و هوایی مختلف سازگار است نسبت به کم آبی تحمل بالایی دارد و شرایط بد خاک را نیز تحمل می کند و می توان گفت جزو گیاهان دارویی با پتانسیل توسعه سطح زیر کشت در استان است.

ایرنا: هم اکنون چه میزان از اراضی کشاورزی استان به کشت این محصول اختصاص دارد و چه برنامه ریزی‌هایی برای توسعه کشت آن انجام شده است؟

پارسه: به دلیل مزایای زیادی که کشت این گیاه دارد سازمان جهاد کشاورزی برنامه توسعه کشت گل محمدی را در اولویت برنامه های خود در این حوزه قرار داده است.
هم اکنون این گیاه دارویی در ۴۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی استان زنجان زیرکشت قرار دارد که پیش بینی شده است بر اساس برنامه های توسعه ای که این سازمان دارد، این میزان سطح زیر کشت توسعه یابد.
گل محمدی جزو گیاهان دارویی صادراتی کشور است و بیشترین سطح زیر کشت گل محمدی در جهان به ایران تعلق دارد.
سیاست‌های ترویجی وزارت جهاد کشاورزی نیز توسعه کشت گیاهان با نیاز آبی کم و مقاوم به شرایط اقلیمی مختلف است، از این رو گسترش سطح زیر کشت گل محمدی در دستور کار قرار دارد.

ایرنا: کشاورزان بهره بردار این گیاه دارویی چه مشکلاتی دارند؟

پارسه: از جمله مشکلات اصلی این حوزه، ارسال محصول تولیدی به صورت خام به بازارهای جهانی و صادراتی است درحالیکه می توان با برنامه ریزیی که در وزارتخانه و سازمان جهاد کشاورزی استان انجام شده است با این معضل از طریق فراوری گل محمدی مقابله کرد.
در کنار گلاب گیری از گل محمدی، محصول با ارزشتری از جمله اسانس گل محمدی قابلیت تولید و توسعه دارد که فعلا در سطح استان این محصول تولید نمی شود و بیشتر، واحدهای سنتی و صنعتی تولید گلاب در استان فعال است.
با توجه به پتانسیل استان و قابلیت، جنبه های صادراتی و ارزآوری که محصول گل محمدی دارد امیدواریم وارد این عرصه شده و واحدهای مکانیزه فراوری آن را راه اندازی کنیم.

ایرنا: چه حمایت هایی دولتی از توسعه کشت گیاهان دارویی و به خصوص گل محمدی انجام می شود؟

پارسه: دولت یکسری کمکهای حمایتی در قالب یارانه های نقدی و غیرنقدی را به بهره برداران گیاهان دارویی اختصاص می دهد که از جمله آنها توزیع نهال گل محمدی میان این کشاورزان است.
در شرایطی که یارانه های دولتی ابلاغ شود به کشاورزانی که قصد توسعه و ترویج کشت و کار گل محمدی دارند، نهال استاندارد واگذار می شود.
همچنین اگر منابع اعتباری از طریق بانکهای عامل ابلاغ شود معمولا تسهیلاتی برای توسعه کشت گیاهان دارویی از جمله گل محمدی در نظر گرفته می شود که کشاورزان می توانند از آن استفاده کنند.
کشاورزان با برنامه های مختلفی نسبت به مزایای اقتصادی و اشتغالزایی کشت این گیاه دارویی و کم ریسک بودن فعالیت در این حوزه آشنا شده اند و این امر موجب افزایش روزافزون تمایل کشاورزان به ورود به عرصه کشت گل محمدی شده است به طوریکه سطح زیر کشت این گیاه سالانه نسبت به سال قبل افزایش می یابد.

ایرنا: سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان چه برنامه هایی را برای توسعه کشت گل محمدی دارد؟

پارسه: در کنار حمایت ها و مشاوره های ارایه شده به کشاورزان، این سازمان برنامه های آموزشی و ترویجی و کارگاههای آموزشی در این خصوص برگزار می کند.
سال قبل جشنواره گل محمدی در شهرستان خدابنده برگزار شد و امسال نیز این جشنواره در سطح استانی برگزار خواهد شد تا کشاورزان با مزیت های کشت این گیاه بیشتر آشنا شوند.
گل محمدی در شرایط نامساعد کم آبی و در خاکهای مختلف که برای گیاهان دیگر امکان کشت و پرورش نیست، کشت می شود به همین دلیل جزو گیاهان مستعد است و کشت آن در استان زنجان نیز سالهای سال جواب داده است.
این گیاه به صورت ارقام خودرو و محلی در مناطق مختلف استان کشت می شود و ۲ گونه از آن نیز در استان شناسایی شده است و در سطح کشور کارهای تحقیقاتی بر روی آن انجام می شود، بر همین اساس توسعه کشت این محصول را بدون نگرانی به کشاورزان توصیه می کنیم.

ایرنا: چه توصیه ای برای سرمایه گذاری در این حوزه دارید؟

پارسه: بحث تولید فراورده های گل محمدی موضوعی جدی است که باید بتوانیم برای آن برنامه ریزی کنیم.
افرادی که به لحاظ مالی توان سرمایه گذاری در این حوزه را دارند می توانند با طیب خاطر با کشاورزان فعال در این حوزه همکاری کنند و مجوز واحدهای فراوری این محصول را بگیرند.
در زمان حاضر نیز کشاورزان به جای اینکه محصولات خود را به صورت " تر" و " تازه " به بازار عرضه کنند آن را به گل برگ خشک به خصوص غنچه خشک که ارزش افزوده بیشتری در بازار دارد، تبدیل کنند تا ارزآوری بیشتری داشته باشد و بتوانند کشت آن را توسعه دهند.