به گزارش روابط عمومی مرکز توسعه فناوری پدیده گیاه به نقل از خبرگزاری صدا وسیما رادیو گفتگو در مصاحبه ای با آقای دکتر یونس پناهی، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به موضوع ظرفیت های تولید داروهای گیاهی در ایران پرداخت .شرح این گفتگو را در ادامه می خوانید.

مجری: خیلی از کشورها تلاش کردند که در حوزه داروهای گیاهی کار بکنند اما فکر می کنم که داروهای گیاهی که در کشور ما رشد پیدا می کند حالا گیاهان تا به دارو برسد گیاهانی که در خارج از کشور هستند رقابت بکنند با داروهای گیاهی در کشورما، اگر من اشتباه گفتم اصلاح بفرمایید؟

دکتر یونس پناهی: درست می فرمایید واقعیت امر این است که امروزه در درمان بیماری ها علاوه بر داروهای شیمیایی داروهای طبیعی و داروهای مشتق از گیاه جایگاه خاصی دارد و استفاده ترکیبات گیاهی هم همینطور که می فرمایید بستگی به کشورها دارد که براساس آن موقعیت و آب و هوا و شرایطی که کشورها دارند بتوانند خودشان را به فرآورده های گیاهی دسترسی پیدا کنند خوشبختانه کشورما به لحاظ دارا بودن تنوع آب و هوایی یا آن چهار فصلی که دارد تنوع گیاهان دارویی توزیع اش در کشور به نحوی است که ما تقریبا در همه فصول به این ترکیبات گیاهی دسترسی داریم و همین عامل باعث شده که دانشگاه های علوم پزشکی کشور حتی دانشگاه های غیرعلوم پزشکی مثل دانشکده کشاورزی این ها در خصوص گیاهان دارویی داروهای گیاهی اقدام به گروه های تخصصی شکل دادند و این باعث شده که ما امروز در دانشکده های داروسازی و طب سنتی کشور بتوانیم از این ظرفیت استفاده کنیم من اگر بخواهم یک مثالی بزنم مثلا ما الان در حوزه سلامت ۱۰ مرکز تخصصی دارو‌های گیاهی در کشور داریم در دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شیراز، گناباد، مشهد، حتی دانشگاه آزاد، شهید بهشتی و جهاد دانشگاهی توانستند در خصوص دارو‌های گیاهی، فرآورده‌های طبیعی و طب سنتی مراکز رشد داشته باشند که اگر من بخواهم این را توی یک جمله بگویم ما الان ۴۶ مرکز رشد فعال در حوزه دارو‌های گیاهی، فرآورده طبیعی و طب سنتی داریم که علاوه بر مراکز رشد تخصصی تازه بعضی از مراکزی هم وجود دارد که جزو مراکز عمومی محسوب می‌شوند و ما چیزی حدود ۴۶۵ محصول در این مراکز رشد مراحل تحقیق و توسعه‌شان را انجام دادند و می‌توانند در کنار بقیه دارو‌های مطرح شده مورد استفاده قرار بگیرد واقعا زیبایی دارو‌های گیاهی این است که اولا واقعا این‌ها در دسترس است و بدون هزینه واقعا می‌توانیم به آن دسترسی پیدا کنیم ارزش افزوده واقعا بالایی دارد در ایران هم عمق تولید بالایی را ما می‌توانیم داشته باشیم که به نظر می‌آید.

مجری: این مراکزی که شما می‌فرمایید که دارند کار فرآوری را انجام می‌دهند فکر می‌کنید که کافی باشد با توجه به این که شما به خوبی اشاره فرمودید که ما غنی هستیم به لحاظ داشتن انواع دارو‌های گیاهی و آنچه که دنیا دارد و ما یک مقدار حالا در آن ضعیف هستیم آن بحث فناوری و یک مقدار فناوری‌هایی که ان‌ها انجام می‌دهند و در بسیاری از داروهایشان استفاده می‌کنند آیا فکر نمی‌کنید که ما باید یک مقدار تمرکزمان را روی این موضوع بگذاریم؟

دکتر پناهی: بله درست می‌فرمایید ما بیش از ۵۰ درصد یا بهتر است در حدود ۵۰ درصد از مواد اولیه تولیدات دارو‌های گیاهی در کشور تولید می‌شود یعنی ۵۰ درصد این ظرفیت وجود دارد که از فرآورده‌های گیاهی ما بیشتر از این استفاده کنیم و با توجه به اشاره کردند به وجود گروه‌های تخصصی دانشکده‌های داروسازی، دانشکده‌های طب سنتی، رشته‌های تخصصی فارماکولوزی قطعا این ظرفیت در کشور وجود دارد که این ظرفیت افزایش پیدا کند، ولی واقعیتش ما الان بیش از ۹۰ درصد مواد اولیه دارو‌های شیمیایی وارداتی است یعنی ما وضعیت مان در خصوص دارو‌های گیاهی به مراتب از دارو‌های شیمیایی بهتر است، ولی شما درست می‌فرمایید واقعا ظرفیتی که در کشور وجود دارد قطعا ما می‌توانیم این درصد را افزایش بدهیم .

مجری: با ورود و گسترش فناوری ما الان بیشتر به فناوری محتاج هستیم ما مواد خام را داریم.

پناهی: بله ما دو گروه محدودیت داریم یک گروه همین تجهیزات و دستگاه و فناوری‌هایی است که نسبت به خلوص این‌ها باید پرداخته بشود و این گیاهان دارویی را تبدیل به فرآورده‌های با ماده موثره بالا، چون بالاخره ما باید حتما درصد مواد موثره دارویی خیلی افزایش پیدا بکند نکته دوم هم فرهنگ سیاسیون است که باید در سیاستگذاری‌ها ما بتوانیم خیلی از این کشور‌های منطقه که در کنار دارو‌های شیمیایی در درمان‌های گیاهی بیشتر استفاده می‌کنند که اشاره کردم به لحاظ آن عوارض کمتر و دسترسی که داریم.

مجری: این گونه نباشد که آنچه که خودداشت زبیگانه تمنا می‌کرد اگر که نکته‌ای دارید یا توصیه‌ای دارید بفرمایید؟

پناهی: فقط یک جمله اشاره کنم به لحاظ همین اهمیتی که هم شما اشاره کردید و هم من واشاره کردم ما انشاالله در تیر یا مرداد حالا این که من می‌گویم یا به لحاظ همکاری‌هایی که می‌خواهیم بعضی از کشور‌های منطقه را هم دخیل کنیم ما یک نمایشگاه تخصصی گیاهان دارویی و دارو‌های گیاهی خواهیم داشت که تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور که فرآورده‌های دارو‌های گیاهی و گیاهان دارویی و حتی فرآورده‌های طبیعی را طب سنتی دارند این‌ها به نمایش بگذارند و تمام پژوهشگران محققان و شرکت‌ها و علاقه‌مندان و حتی سرمایه گذاران بیایند در این نمایشگاه با این محصولات آشنا بشوند تا بتوانیم آن ۵۰ درصد ظرفیتی که اشاره شد ما بتوانیم این را افزایش بدهیم تا بتوانیم از فرآورده‌های گیاهی در خیلی از بیماری‌هایی که امروزه واقعا ظرفیتش وجود دارد انشاالله بتوانیم استفاده کنیم.

مجری: آقای دکتر آیا مشخص شده که این نمایشگاه چه زمانی قرار است برگزار بشود؟

دکتر پناهی: ما واقعیتش توی خرداد ماه مشخص کرده بودیم، ولی بعضی از کشور‌های منطقه فرض کنید مثلا بهداشت و درمان افغانستان تمایل داشتند که دوستان گفتند آن‌ها می‌خواهند شرکت کنند و یکی دوتا از همکاران از کشور‌های منطقه قرار ارتباطی که با دوستان ما گرفته بودند ما این را به لحاظ اهمیت همکاری که کشور‌های منطقه دارد و به لحاظ آن ظرفیتی که وجود دارد که ما فرآورده‌های گیاهی و دارو‌های گیاهی را بتوانیم به کشور‌های منطقه هم صادر کنیم این را دیروز همکاران تصمیم گرفتند با این کشور‌ها یک نشستی بگذارند و به خاطر همین زمان را ما جابجا می‌کنیم حالا قطعا اطلاع رسانی خواهیم کرد یکی از سیاست‌های کلان ما این است که از ظرفیت دارو‌های گیاهی علاوه بر کشور بتوانیم صادراتی هم داشته باشیم به کشور‌های منطقه البته خیلی از کشور‌ها صادر می‌شود.

مجری: پس حالا یک مقدار دست نگه داشتند تا کشور‌های همسایه هم همکاری داشته باشند در این نمایشگاه و بتوانند تبادل علم و دانش داشته باشند و انشاالله بتوانیم که در این نمایشگاه موفق عمل کنیم و سرمایه گذاران هم بیایند و سرمایه گذاری بکنند در این حوزه‌ای که واقعا برایشان سود ده هم هست.