تفاوت مکمل و دارو در هدف های مورد نظر هر کدام نهفته است. آن ها دسته‌های متفاوتی از زیر مجموعه محصولات بهداشتی و درمانی هستند و اهداف مختلفی را در چارچوب‌های نظارتی متفاوت دنبال می کنند. چندین تفاوت اساسی بین این دو گروه وجود دارد که در زیر به تعدادی از مهمترین تفاوت های مکمل ها و داروها اشاره می کنیم:
هدف و عملکرد: مکمل ها محصولاتی هستند که برای تکمیل رژیم غذایی در نظر گرفته شده و معمولاً مواد مغذی مانند ویتامین ها، مواد معدنی، اسیدهای آمینه یا عصاره های گیاهی را برای مصرف کننده فراهم می کنند. آن ها معمولا برای درمان یا پیشگیری از بیماری ها ساخته نمی شوند.
در مقابل داروها برای تشخیص، درمان و یا پیشگیری از بیماری ها استفاده می شوند. آن ها اغلب اثرات درمانی خاصی داشته و به همین منظور تولید می شوند. این مورد اولین تفاوت مکمل و دارو به شمار می رود.
مقررات: دومین تفاوت مکمل و دارو، مقررات تولید و مصرف آن هاست. در بسیاری از کشورها، مکمل‌ها در نقش غذا یا تکمیل فرآیند غذایی مورد نیاز بدن به کار می روند. این بدان معنی است که آن ها تحت آزمایش و فرآیندهای تأیید مشابه داروها تولید نمی شوند. با این حال، مقرراتی برای اطمینان از ایمنی، سلامت و دقت در اثربخشی آن ها وجود دارد.
اما داروها برای اطمینان از ایمنی، اثربخشی و کیفیت تابع مقررات سختگیرانه تری هستند. آن ها معمولاً قبل از دریافت تأییدیه از سازمان‌های نظارتی، مانند سازمان غذا و دارو یا آژانس های دارویی آزمایش‌های گسترده‌ای را در سطح بالینی پیش از تولید طی می کنند.
ادعاها و بازاریابی: بازاریابی مکمل ها از نظر ادعایی که می توانند داشته باشند محدود است. آن ها نمی توانند مدعی درمان یا پیشگیری از بیماری ها باشند. در عوض ممکن است به صورت کلی مدعی سلامت و تندرستی مصرف کنندگان بعد از مصرف باشند.
اما تولیدکنندگان دارو می توانند بر اساس شواهد علمی از آزمایشات بالینی، ادعاهای خاصی در مورد اثرات درمانی محصولات خود داشته باشند. تولیدکنندگان دارو با تکیه بر تست های انجام شده و نظر متخصصان متعدد، مدعی درمان و یا پیشگیری از ابتلا به بیماری ها برای مصرف کنندگان باشند.
عناصر تشکیل دهنده: مواد تشکیل دهنده مکمل ها اغلب مواد طبیعی مانند ویتامین ها، مواد معدنی یا عصاره های گیاهی است. ولی مواد تشکیل دهنده دارو می تواند طبیعی یا مصنوعی بوده که برای اثرات درمانی خاص مد نظر خود به دقت انتخاب و آزمایش شوند.
تفاوت مکمل و دارو در دوز و فرمولاسیون: از دیگر تفاوت های مکل و دارو، مقدار مشخص در حجم و فرمول ساخت هر یک از آن هاست. دوزهای موجود در مکمل‌ها معمولاً کمتر از دوزهای موجود در داروها است و اغلب بدون نسخه در دسترس هستند. اما دوز مواد تشکیل دهنده داروها به دقت بر اساس ملاحظات اثربخشی درمانی و ایمنی تعیین می شوند. گرچه برخی از داروها بدون نسخه در دسترس هستند، اما برای تهیه بسیاری از آن ها از داروخانه نیاز به نسخه و تجویز پزشک است.
تفاوت مکمل و دارو از نظر طبقه بندی: مکمل ها در اشکال مختلف و البته کاربردهای گوناگون وجود دارند. این یکی دیگر از تفاوت های مکمل و دارو محسوب می شود. در اینجا برخی از انواع رایج مکمل ها آورده شده است:
ویتامین ها: به عنوان مثال می توان به ویتامین C، ویتامین D، ویتامین B کمپلکس، ویتامین E، ویتامین A و غیره اشاره کرد.
مواد معدنی: برخی از معروف ترین مکمل ها مواد معدنی مورد نیاز بدن از جمله کلسیم، آهن، منیزیم، روی و غیره را تامین می کنند. مواد معدنی نقش مهمی در حفظ عملکرد مناسب اندام های بدن دارند.
آمینو اسید: آمینو اسید ها بلوک های سازنده پروتئین هستند. برخی از افراد نظیر ورزشکاران یا کسانی که به تشخیص پزشک لارم است پروتئین بیشتری به بدن برسانند، از مکمل های اسید آمینه خاصی استفاده می کنند. این نوع از مکمل ها انواع متفاوتی داشته و بسته به هدف مورد نظر، استفاده می شوند.
مکمل های گیاهی: عصاره ها یا ترکیبات مشتق شده از گیاهان مانند جینسینگ، اکیناسه، عصاره زردچوبه و دارچین و غیره در این دسته قرار می گیرند.
مکمل های پروتئینی: پروتئین لبنیات، پروتئین سویا و سایر مکمل های پروتئینی اغلب توسط ورزشکاران و علاقه مندان به تناسب اندام برای تقویت رشد و ریکاوری عضلات استفاده می شود.
روغن ماهی یا اسیدهای چرب امگا 3: این نوع از محصولات اغلب به دلیل مزایای بالقوه قلبی عروقی و زیست شناختی آن ها استفاده می شوند. مکمل های روغن ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستند که برای سلامت جسم مفیدند.
پروبیوتیک ها:
مکمل های حاوی باکتری های مفید که اعتقاد بر این است که از سلامت روده و سیستم ایمنی بدن حمایت می کنند، در این دسته از محصولات قرار می گیرند.
آنزیم ها: برخی افراد مکمل های حاوی آنزیم های گوارشی را برای کمک به هضم غذا مصرف می کنند.
مکمل های فیبر: این مکمل ها فیبر رژیمی اضافی را برای بدن فراهم می کنند که می تواند برای سلامت گوارش و لاغری مفید باشد.
استفاده از مکمل ها و داروها با احتیاط و تحت راهنمایی متخصصان مراقبت های بهداشتی مهم است. در حالی که مکمل ها می توانند به سلامت کلی کمک کنند، نباید به عنوان جایگزینی برای یک رژیم غذایی متعادل استفاده شوند و مصرف بیش از حد آن ها می تواند اثرات نامطلوبی به دنبال داشته باشد. از سوی دیگر، داروها باید طبق تجویز پزشک یا ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی مصرف شوند و از اثربخشی، ایمنی و ضرورت مصرف آن ها اطمینان حاصل نمود.
توجه به این نکته ضروری است که مرز بین مکمل ها و داروها گاهی اوقات ممکن است کمرنگ شود، به خصوص با در دسترس بودن داروهای بدون نسخه و مکمل های گیاهی. علاوه بر این، مقررات ممکن است در کشورها متفاوت باشد، بنابراین ضروری است که از دستورالعمل ها و قوانین خاص در منطقه خود آگاه باشید.
